Çocuklar çeşitli sebeplerden dolayı yalan söylerler. Bu, çoğunlukla karşı tarafı aldatma amacıyla yapılmaz. Peki, çocuklardan neden yalan söyler?
Çocuk Gelişim Uzmanı Selin ŞİT ‘ten konu hakkında önemli bilgiler
3 yaşına kadar çocuklar yalan ile hayali ayırt edemezler. 5 yaşa kadar çocuklarda yaratıcılık üst seviyededir. Çoğunlukla dikkat çekebilmek için bir takım hayal ürünü söylemlerde bulunabilirler. Ortalama 3 ile 5 yaş arası bu durum devam edebilir.
Yalan söyleme bazen örnek alınan bir davranış olabilir. Ebeveynlerinden yalan söyleme davranışını gören çocuk, bunun normal bir durum olduğunu anlar ve aynı şekilde uygular. Bu hususta model alma riski düşünülerek, çocukların yanında yalan söylememeye dikkat edilmelidir.
İtibar görmek için söylenen yalanlarda mevcuttur. Özellikle ergenlerde, bir gruba ait olma sebebiyle çeşitli başarı hikayeleri oluşturan çocuk, grupta öne çıkmaya çalışır. Herkesin onu övmesini ve ona imrenmesini ister. Bunun sebebi özgüven eksikliğinden kaynaklanır. Bunu sadece çocuklar değil, yetişkinler de yapmakta ve bu sayede kendilerinin yüceleceğini düşünmektedirler.
Bazen çocuklar yapmış oldukları yanlış bir davranış sebebiyle, kendilerini korumak amacıyla yalan söylerler. Yalan söylemek bazen savunma mekanizmasına dönüşebilir.
Peki, aileler ne yapmalı?
1. Baskıcı bir aile tutumu sergilemekten kaçının. Çocuğunuz, yapmış olduğu bir davranışı size yapmadığını söylüyor ise muhtemelen korkuyordur. Ona, kötü bir şey yaptığında neler olabileceğinden bahsetmek yerine, iyi şeyler yaptığında nasıl hissettiğinizden bahsedin ve bu durumun olumlu sonuçlarını söyleyin.
2. Bazı yalanlar Özgüven eksikliğinden kaynaklandığı için, özgüvenini kazanmasına yardım edin. Yaptığı olumlu davranışları mutlaka pekiştirin, ona küçük sorumluluklar verin, fikirlerinin ve duygularının ne kadar önemli olduğundan bahsedin.
3. Yalanı normalleştirmeyin ve kendi yalanınıza çocuğu alet etmeyin.
4. Çocuğunuza güvendiğinizi her seferinde söyleyin. Belli bir zaman sonra güvenilmediğini anlayan çocuk, yalan söylediğinde fark edilmesinin önemsiz olduğunu düşünür. Bu sebeple yalan söylemeye devam eder.
5. Çocuğa şiddet uygulamayın. Şiddet gören çocuk, bu şiddetten kendisini korumak için yalana başvurabilir.
6. Her olumsuz durumda bir suçlu aramayın. Çocuk bir hata yaptığında, o hatayı düzeltmesini isteyebilirsiniz. Herkesin hata yapabileceğini, önemli olanın bu hataları düzeltip bir daha yapmamak olduğunu çocuğa söyleyin. Sadece hata yapmayı değil, yaptığı hataları telafi etmesini de öğrenmelidir. Unutulmamalıdır ki, hata yapmak en çok çocukların hakkıdır.